Mục Lục
Vấn: – Nghe Sư giảng, chúng con hiểu được Tịnh độ tông du nhập Việt Nam chậm nhất vào thế kỷ thứ 11, pháp môn mà chúng con đang tu hành đã có mặt sớm tại quê hương nầy rồi. Tuy nhiên có lần nghe Sư thuyết giảng về chư Ðại sư Trung hoa thừa kế Tịnh độ tông từ thế kỷ thứ sáu đến cận đại, nhưng chúng con chưa biết về lai lịch các Ngài, nay xin Sư từ bi thuyết giảng về mười ba vị Ðại sư Trung hoa truyền đăng tục diệm Pháp môn niệm Phật, Tịnh độ tông?
Ðáp: – Mười ba vị đại sư Trung hoa truyền đăng tục diệm pháp môn tu niệm Phật Tịnh độ tông. Nói là truyền đăng tức là đèn của người sau tiếp nối lữa của đèn ngừơi trước, người sau hiểu được, thấu suốt thâm ý lời giáo hóa về pháp môn tu do người trước truyền bá. Người trước dù có truyền lại cho vị kế tục hay không, không là vấn đề; vấn đề quan trọng ở chổ người sau tiếp nhận, công nhận phương pháp tu học hành đạo theo ý tưởng người trước, giữ gìn quy cũ và phát triển môn phong pháp phái của người trước…đây chính là điểm chính yếu trong sự hoằng truyền pháp môn niệm Phật tịnh độ tông.
Cách thức truyền đạo nầy không còn:”một người truyền y bát cho một người, mà có thể một người truyền đăng cho nhiều người…”, như bên Thiền tông, Ðức Ngũ tổ Hoằng nhẫn, Ðức Lục tổ Huệ Năng không còn truyền y bát cho một vị như sự truyền thừa của chư lịch đại Tổ sư Tây thiên, Ðông độ, từ Tổ sư Ca Diếp đến Tổ sư Hoằng Nhẫn trước đó nữa, mà truyền đăng pháp ấn cho nhiều người hành đạo…
Trong sách Zen của Thượng tọa Thiên Ân Ðòan Văn An, nhà xuất bản Ðông Phương phát hành năm 1964, trang 17,19,20 nói: “sau Lục tổ Huệ Năng, môn hạ của ngài có đến 50 người, tất cả đều là những bậc đức hạnh viên tòan, trí đức cao minh. Trong số 50 người ấy có ngài Nam Nhạc Hoài Nhượng và ngài Thanh Nguyên Hành Tư là người được liệt vào những bậc ưu tú nhất”.
Xét trong lịch sử chúng ta thấy: Phái Zen chia thành hai dòng pháp năm tôn phái; trong đó năm tôn phái bắt đầu từ các ngài Nam Nhạc Hòai Nhượng, ngài Thanh Nguyên Hành Tư. Ngài Nam Nhạc và ngài Mã Tổ Ðạo Nhất phát triển sanh ra hai giáo phái Lâm Tế Nghĩa Huyền, Qui sơn Linh Hựu, Ngưỡng sơn Huệ Tịch.
Về sau theo chủ trương của các ngài Thanh Nguyên Hành Tư chủ trương “tất cả những động tác trong nhật dụng hằng ngày như ăn cơm, uống nước, mặc áo… đều là Phật sự”; ngài Thạch Ðầu Hy Thiên khởi xướng công cuộc thống nhất giữa giáo phái “Nam Năng” và “Bắc Tú”, đề cao thuyết lý hổ tương quan hệ giữa linh nguyên và chi phái. Linh nguyên tức là chỉ cho căn nguyên linh diệu của vạn pháp; chi phái tức là chỉ cho các tướng trạng sai biệt của vạn pháp…cũng do chủ trương nầy về sau sanh ra nhiều tôn phái như: Vân môn, Tào động, Pháp nhãn.
Xem qua, Ðức Lục Tổ Huệ Năng có 50 vị đệ tử thì không có lý gì mà Tổ sư truyền cho một người, mà chắc chắn sẽ “truyền đăng” cho nhiều người… Qua các chủ trương truyền đạo trên, chúng ta thấy chư lịch đại Tổ sư rất linh động trong sự truyền bá giáo pháp Phật; các ngài chỉ vì muốn cho pháp Phật mở rộng mà canh tân cách truyền đạo.
Sách Liên tông tam thập tổ, trang 13,14 của sọan giả Thích Thiền Tâm, nói: “kể từ ngài Lô Sơn Huệ Viễn Ðại sư thừa vâng theo Kinh văn và Phật ý mà khai sáng ra tông môn Tịnh độ, cho đến nay lịch đại “ghi nhận” và “suy tôn” lên được tất cả la ø13 vị Tổ sư của Liên tông…”
“…Tịnh độ tông không có sự truyền thừa như chư vị Tổ sư bên thiền tông. Sở dĩ có chư Tổ sư Tịnh độ là do chư Tăng Ni và Phật tử tu môn niệm Phật đời sau họp lại suy tôn những vị tu hành siêu xuất….(Liên tông tam thập tổ, trang 27)
Như ngài Ấn Quang Ðại sư sau khi viên tịch, chư vị Cao tăng thật đức, chư Liên hữu bên Trung hoa xét thấy đức hạnh ngài trang nghiêm, có công lớn với Tịnh độ, mới họp nhau lại, đồng suy tôn ngài vào ngôi vị Tổ thứ mười ba tịnh độ tông ….(Liên tông tam thập tổ, trang 29)
Do đó chúng ta thấy rằng Thiền tông truyền pháp từ “một người đắc đạo” cho “một người đệ tử tâm đắc”, “tâm ấn tâm” chúng ta thường nghe từ ngữ “tổ ấn trùng quang”, hay “tổ tổ tương truyền sư sư tương thọ”, gọi là “đắc pháp”.
Tịnh độ tông truyền đạo từ “một nguời đắc đạo” cho “nhiều người đệ tử ưu tú”, gọi là “đắc đạo”; trong lịch sử Tịnh độ tông ít có việc truyền đạo từ “một người” cho “một người” là vậy.
Sau đây là lịch trình chư đại sư truyền thừa pháp môn niệm Phật Tịnh Ðộ tông, xin trích sơ lược về lai lịch các Ngài để chúng ta có ý thức về các thế hệ trước hoằng truyền Tịnh độ tông ở Trung hoa.
Nhất tâm đảnh lễ chư Tôn giả, chư Ðại sư hoằng giáo Tịnh độ tông:
1 – Huệ Viễn Ðại sư
Ðại sư Huệ Viễn (334-416) người Nhạn Môn, Sơn Tây. Thuở nhỏ tinh thông Nho, Lão cùng Bách gia chư tử. Trưởng thành xuất gia với Pháp sư Ðạo An, chùa Nghiệp Trung, Hằng Sơn.
Năm Thái Nguyên thứ 6 (nhà Tấn) Ðại sư du hóa đến Tầm Dương, Giang Tây, thấy cảnh Lô Sơn rộng rãi đến lập tịnh xá tu trì. Sau ngài đến phía Ðông Lô Sơn lập chùa tên Ðông Lâm Thần Vận tự.
Tại chùa Ðông Lâm, Ðại sư Huệ Viễn đã lập Bạch Liên xã, xiển dương pháp môn niệm Phật, trước tác kinh luận hoằng dương Phật pháp như các bộ: Ðại trí luận yếu lược, Pháp tánh luận, Sa môn bất bái vương giả luận… cho đến ngày vãng sanh.
2 – Thiện Ðạo Ðại sư
Ðại sư Thiện Ðạo (613-681), người đời Ðường. Năm Trinh Quán, nhân đọc Tịnh độ Cửu phẩm đạo tràng của Thiền sư Ðạo Xước, ngài nhận ra:
“Ðây mới thật là cửa mầu đi vào cảnh Phật”.
Từ đó ngài tinh cần niệm Phật và truyền bá pháp môn
3 – Thừa Viễn Ðại sư
Ðại sư Thừa Viễn (712-802), người đời Ðường. Lúc mới xuất gia, Ðại sư theo học với Ðường thiền sư ở Thành Ðô, sau đến Kinh Châu tham học với Chân thiền sư ở chùa Ngọc Tuyền.
Sau khi ngộ đạo, Ðại sư Thừa Viễn đến Hoành Sơn hoằng hóa. Ngài lập nguyện khổ hạnh, tùy theo căn cơ chúng sanh mà chỉ dạy Thiền hoặc Tịnh. Về sau ngài dựng chùa Di Ðà, khuyến hóa mọi người niệm Phật đông đến hàng vạn.Tín đồ. Hơn ba mươi năm, Ðại sư vừa hóa đạo, vừa chuyên tu, chưa từng ngủ nghỉ. Có đến hàng vạn người theo ngài tu tập niệm Phật.
4 – Pháp Chiếu Ðại sư
Ðại sư Pháp Chiếu (747-821) người đời Ðường, tu tập ở chùa Vân Phong tại Hoành Châu.
Năm Ðại Lịch thứ năm, Ðại sư đến chùa Phật Quang ở huyện Ngũ Ðài. Tại đây, Ðại sư được Bồ tát Văn Thù khai thị pháp môn niệm Phật, cầu vãng sanh Tây phương.
Từ đó về sau, Ðại sư chuyên tâm niệm Phật và mở nhiều đạo tràng niệm Phật từ dân gian cho đến hoàng cung, hóa độ cho vô số người.
5 – Thiếu Khang Ðại sư
Ðại sư Thiếu Khang (?-805) họ Châu, người đời Ðường. Tuổi nhỏ đã xuất gia, căn tánh lanh lợi, 15 tuổi đã thông suốt được năm bộ kinh.
Sau Ðại sư đến viếng chùa Bạch Mã ở Lạc Dương. Nhân đọc Tây Phương Hóa Ðạo của Ðại sư Thiện Ðạo nên phát nguyện hoằng truyền pháp môn niệm Phật.
Về sau, Ðại sư thành lập Tịnh độ đạo tràng ở Ô Long Sơn. Tín chúng phát tâm niệm Phật rất đông.
6 – Diên Thọ Ðại sư
Ðại sư Diên Thọ (904-975), tự Xung Huyền, người đời Tống. Lúc thiếu thời, thích tụng kinh Pháp Hoa. Sau xuất gia với Thiền sư Thúy Nham, tham học với Thiều Quốc sư ở Thiên Thai, tỏ ngộ tâm yếu. Năm Kiến Long thứ hai, trụ trì chùa Vĩnh Minh, trước tác Tông cảnh lục, Vạn thiện đồng quy… mỗi ngày đêm tụng một bộ kinh Pháp Hoa, niệm 10.000 câu Phật hiệu. Người đương thời tôn xưng Diên Thọ Ðại sư là Phật A Di Ðà ứng hóa.
7 – Tỉnh Thường Ðại sư
Ðại sư Tỉnh Thường (959-1020), tự Thứu Vi, người đời Tống. Bảy tuổi xuất gia, sau trụ trì chùa Chiêu Khánh, thành lập Liên xã. Nhân việc trích máu chép phẩm Tịnh Hạnh của kinh Hoa Nghiêm nên đổi tên Liên xã thành Tịnh Hạnh xã. Ðại sư hóa độ hàng vạn người đều tu tập theo pháp môn niệm Phật.
8 – Châu Hoằng Ðại sư
Ðại sư Châu Hoằng (1532-1612), hiệu Liên Trì, người đời Minh. Tuổi trẻ thông minh học rộng, có căn duyên với pháp môn Niệm Phật. Năm 32 tuổi, Ðại sư xuất gia, học đạo với Tiếu Nham thiền sư, tham cứu câu “Niệm Phật là ai?” đạt ngộ. Niên hiệu Long Khánh thứ năm, Ðại sư trú tại núi Vân Thê, trước tác bộ Phật thuyết A Di Ðà kinh sớ sao, tận lực xiển dương pháp môn Tịnh độ
9 – Trí Húc Ðại sư
Ðại sư Trí Húc (1599-1655), tự Ngẫu Ích, người đời Thanh. Thuở niên thiếu học Nho, sau nhân xem bộ Trúc song tùy bút của Ðại sư Liên Trì vừa đọc kinh Ðịa Tạng phát ý xuất trần, phát tâm niệm Phật.
Về sau, Ðại sư trụ trì trải qua các nơi: Ôn Lăng, Chương Châu, Thạch Thành, Thánh Khê, Trường Thủy và Tân An, rộng truyền giáo pháp Thiên Thai và pháp môn niệm Phật.
10- Hành sách Ðại sư
Ðại sư Hành Sách (1628-1682), tự là Triệt Lưu, người đời nhà Thanh. Năm 23 tuổi, xuất gia với Hịa thượng Nhược Am ở chùa Lý An.
Niên hiệu Khang Hy thứ hai, Ðại sư cất am ở núi Pháp Hoa, tại Hàng Châu, chuyên tu Tịnh độ. Sau Ðại sư trụ trì chùa Phổ Nhãn ở Ngư Sơn, đề xướng thành lập Liên xã. Học giả các nơi hưởng ứng tu tập niệm Phật rất đông.
11- Thật Hiền Ðại sư
Ðại sư Thật Hiền (1686-1734), hiệu Tĩnh Am, người đời Thanh. Khi xuất gia, tham cứu câu “Niệm Phật là ai?” được tỏ ngộ. Kế tiếp, Ðại sư nhập thất ba năm ở chùa Chân Tịch, ngày đọc kinh, đêm chuyên trì danh hiệu Phật
Ðại sư lập Liên xaõ, soạn văn “Khuyên phát lòng Bồ đề” để khuyến khích tứ chúng, trọn đời tinh tấn tu tịnh nghiệp.
12- Tế Tỉnh Ðại sư
Ðại sư Tế Tỉnh (1741-1810), tự Triệt Ngộ, hiệu Nạp Ðường, người đời Thanh.
Thuở bé ngài đã thông thuộc kinh sử. Sau khi xuất gia, tham học với Tụy Như Thuần thiền sư ở Quảng Thông, tỏ ngộ thấu suốt, được truyền tâm ấn
Ðại sư trụ trì chùa Giác Sanh, kế đến là chùa Tư Phước ở Hồng Loa Sơn. Tăng chúng về nương ngày càng đông, khiến nơi đây trở thành đại tòng lâm. Ðại sư chuyên tu tịnh nghiệp, chủ trương Liên tông, hàng ngày chuyên tâm lễ sám, niệm Phật. Vì pháp lợi sanh, Ðại sư hoằng hóa không mệt mỏi, tất cả đều dùng Tịnh độ làm chỗ quy thú.
13- Ấn Quang Ðại sư
Ðại sư Ấn Quang (1862-1940), hiệu Thường Tàm. Thuở bé Ngài học Nho, 21 tuổi xuất gia với Hòa thượng Ðạo Thuần tại chùa Liên Hoa Ðộng ở núi Chung Nam. Nhờ xem bộ Long Thơ Tịnh Ðộ, biết rõ công đức niệm Phật, nên quy hướng Tịnh độ, và khuyên người niệm Phật. Từ đó, Ðại sư tiến bước trên đường tu học trải qua các danh lam như chùa Từ Phước, Long Tuyền, Viên Quảng và sau cùng đến chùa Pháp Vân ở Phổ Ðà Sơn.
Ðại sư khuyến hóa đồ chúng giữ trọn luân thường, tin chắc nhân quả, lánh dữ làm lành, tín nguyện niệm Phật, cầu sanh Tây phương.
Sau Ðại sư thành lập Tịnh Ðộ đạo tràng tại chùa Linh Nham, rộng truyền pháp môn niệm Phật.
Nam mô Tây Phương Cực Lạc Thế Giới Giáo Chủ Thọ Quang Thể Tướng, Vô Lượng Vô Biên Từ Thệ Hoằng Thâm, Tứ Thập Bát Nguyện Ðộ Hàm Linh, Ðại Từ, Ðại Bi Tiếp Dẫn Ðạo Sư A Di Ðà Như Lai Biến Pháp Giới Tam Bảo.